İran ABD anlaşmasının ardından Zarrab haberleri gündemden düşmüyor. Adeta düğmeye basılmış gibi Zarrab’ın defteri dürülmeye çalışılıyor. Düne kadar yoğun devlet koruması altında olan Zarrab’a yönelik Hürriyet’in yayınları kuşkusuz bir devrin sona erdiğinin göstergesi. Hürriyet yazarı Tolga Tanış Zarrab düzenine veda zamanının geldiğini en açık şekilde yazmış.

İşte Tolga Tanış’ın o yazısının ilgili bölümü:
HİKÂYE ne kadar karmaşık gözükse de çok basit aslında.
Ahmedinejad 2005’te başa geldikten sonra İran’ın nükleer programını tekrar aktif hale getirdi.
Uluslararası toplum, bunun üzerine denetime açmadığı program yüzünden 2006’dan sonra İran’a katı bir yaptırım rejimi uygulamaya başladı.
Tahran geri adım atmadıkça uygulamayı zamanla sertleştirdi.
İran ekonomisi bundan büyük darbe yiyince, Tahran’daki Ahmedinejad yönetimi yaptırımları aşındıracak yollar bulmaya çalıştı.
Bunun için şimdi İran’da hapiste olan Babek Zencani ve onun bölgede birlikte çalıştığı, görünen yüzü Reza Zarrab olan ağlar oluştu.
Bu kişiler, İran’ın ABD tarafından yaptırıma tabi tutulan petrol ve doğalgazını satmak, yine ABD’nin karalistesine aldığı İran Merkez Bankası’nın para hareketlerini sağlamak için hiçbir uluslararası iş tecrübeleri olmadığı halde, 100 milyarlarca dolarlık devasa bir kayıtdışı ekonomi yarattılar.
Bu kayıtdışılık, bölge ülkelerini rüşvet bataklığına sürüklediği gibi, IŞİD gibi yasadışı örgütlerin de faydalanabileceği kontrol dışı bir finans düzeni yarattı.
İş büyüdü büyüdü, kayıtdışı ortam günün sonunda gelip hem İran’ın hem ABD’nin ulusal güvenliğini tehdit eden bir noktaya ulaştı.
Ve iki taraf da, en sonunda bir masanın etrafında oturup uzlaşmaya, bu aptallığa bir son vermeye karar verdi.
İşin 1979 İran Devrimi’ne kadar uzanan, ABD ve İran arasındaki düşmanlığa bağlı bir boyutu da var elbette.
Dolayısıyla bu anlaşmadan sonra bölgenin uluslararası dengelerinde yaşanacak dönüşüm de meselenin bir diğer yönü.
Ama bu tarihi anlaşmaya nasıl ulaşıldı, denildiğinde asıl motivasyonun anlattığım döngü olduğundan emin olabilirsiniz.
Reza’ın babasının Ahmedinejad’ın adamlarına kulak kesildiği o fotoğrafın neden önemli olduğunu da böylece kavrayabilirsiniz.
*
ÇOĞU çelik üretimi yapan, Sanaye Foulad Kaveh, Foulaz Sazan Nasr Tikme Dash, Foulad Gostaran Qaem Sahand, Foulad Sadid Tikme Dash, Sanaye Fould Qaem Tikme Dash, Sanaye Foulad Kave Tikme Dash, Sanaye Navard Mehr Tikme Dash, Sanaye Zob Alqadir Tikme Dash, Azar Sahand Tikme Dash gibi Reza, babası Hossein ve kız kardeşi Sheyda’nın yönetim kurulunda oldukları İran’daki şirketler şimdi bu anlaşmadan nasıl etkilenecek göreceğiz.
Ama yaptırımların yarattığı karaborsadan en fazla yararlanan kurum İslami Devrim Muhafızları Ordusu (İDMO), şimdi işlerini yeniden yasal zemine çekince oluşacakları tahmin etmek elbette güç değil.
Yılda 400 milyar dolarlık bir milli gelire sahip İran ekonomisinde her sene 10-12 milyar dolar ciro yapan İDMO’nun sahip olduğu şirketler düzenlerini değiştirecek…
Ve yaptırım rejimi olmayınca, yaptırımları aşmak için kullandıkları karanlık adamlara da ihtiyaç duymayacaklardır.
İDMO’nun ekonomik faaliyetleri kayıt altında ilerledikçe de, sertlik yanlısı Ahmedinejadlar, onların adamları Zarrablar fotoğraftan yavaş yavaş silineceklerdir.
*
BU fotoğrafa iyi bakın.
Çünkü bu kare kendini temizleyen bölgenin arşivinde kalan, eski çarpık sistemin en güzel özetidir.
Zencani bu yüzden hapiste.
Ahmedinejad bu yüzden etekleri tutuşmuş bir halde Türkiye’ye gelip duruyor.
Ortadoğu bu yüzden kaynıyor.