“Darbe girişimi Erdoğan’ın konumunu güçlendirecek”

Darbe girişiminin ardından hem Rusya’dan hem de Economist dergisinden aynı yorum geldi: Darbe girişimi Erdoğan’ın konumunu güçlendirecek. Economist ayrıca Erdoğan’ın muhalifleri ezmek için daha kararlı olacağını yazdıTürkiye’de askerlerin yönetime el koyma girişimi uluslararası toplum tarafından da yakından izlendi. ABD Başkanı Barack Obama’nın Türkiye’deki yaşananları yakından takip ettiği bildirildi. Obama’nın Türkiye’deki darbe girişimi konusunda kaygılı olduğu açıklandı.

Birleşik Krallık’ın yeni dışişleri bakanı Boris Johnson da yaptığı açıklamada Türkiye’deki gelişmelerden ötürü ‘çok kaygılı’ olduğunu belirtti. Birleşik Krallık Büyükelçiliği’nin gelişmeleri yakından takip etttiğini belirten Johnson, İngiltere vatandaşlarının dışişleri bakanlığının internet sayfasından bilgi alabileceğini söyledi.

AB: Anayasal düzene çağrı

Avrupa Birliği (AB) Güvenlik ve Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de açıklamasında Türkiye’yi ‘itidalli’ olmaya çağırdı. Mogherini, Türkiye’de demokratik kurumlara saygı gösterilmesini istedi. Yetkili, gelişmeler konusunda Ankara ve Brüksel’deki AB delegasyonları ile yakından irtibat içinde olduğunu açıkladı. AB liderleri bir de ortak bildiri yayınladı. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temcilcisi Frederice Mogherini zirvenin kapanışında Türkiye’deki gelişmelere ilişkin ortak bir bildiri yayınladı. 28 AB üyesi ülke adına hazırlanan bildiride, “Türkiye’yi süratle anayasal düzene geri dönmeye çağırıyoruz” denildi. Bildiride, “AB, demokratik olarak seçilmiş hükümeti, ülkenin kurumlarını ve hukuk devletini desteklemektedir” ifadeleri yer aldı. Ayrıca Türkiye’nin AB’nin kilit önemdeki ortaklarından biri olduğu vurgulandı.

Almanya: Seçilmiş hükümeti destekliyoruz

Federal Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in, Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier ve Başbakan Yardımcısı Sigmar Gabriel ile Türkiye’deki gelişmeler konusunda yakın temasta olduğunu bildirdi. Siebert, Alman hükümetinin ‘Türkiye’deki seçilmiş hükümeti desteklediğini’ söyledi. Seibert Twitter mesajında, “Türkiye’deki demokratik düzene saygı gösterilmesi gerekiyor. İnsanların hayatının korunması için her şey yapılmalıdır” dedi.

 

Almanya Yeşiller Partisi Eş Başkanı Cem Özdemir ise Twitter hesabında “Ne askeri darbe, ne sivil diktatörlük. Türkiye’nin herkes için demokrasiye ihtiyacı var. Şimdi!” değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’deki gelişmelere komşu ülke İran’dan da bir tepki geldi. İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “İstikrar, demokrasi ve güvenlik Türkiye’deki insanlar için önceliklidir. Birlik ve temkin ise vazgeçilmez niteliktedir” ifadelerini kullandı.

Rusya: Erdoğan konumu güçlendirecek

Rusya Duması Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Aleksey Puşkov, başarısız darbe girişiminin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konumunu güçlendireceğini ve muhtemelen dış politikasında değişikliğe gideceğini belirtti.

TASS haber ajansına konuşan Puşkov, “Sanırım Erdoğan şimdi ülke içindeki konumunu güçlendirecek. Komplocular bulundu. Başarısız darbe girişiminin ardından birilerin Erdoğan’ın iktidarını, yetkilerini, gerekli gördüğü kararları alma hakkını sorgulama cesareti göstereceğini sanmıyorum, çünkü bu saldırı meşru iktidara yapılmıştır” dedi. Darbe girişiminin Türkiye’nin dış politikasına da yansıyacağı görüşünü dile getiren Puşkov, “Erdoğan’ın Rusya’yla varılan anlaşmalardan vazgeçeceğini sanmıyorum. Ama bazı yönlerde tutumunda değişiklikler yapabilir, özellikle komplocuların yurtdışında ilişkileri olduğu ortaya çıkarsa. Bu olayların Türkiye’nin dış politikasını nasıl etkileyeceğini zaman gösterecek” diye konuştu. Rusya Federasyon Konseyi Savunma Komitesi Başkan Yardımcısı Frants Klintseviç ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın meşru hükümet yanlılarına acil destek çağrısı yaparak doğru hamle yaptığını belirterek, “Askerlerin Erdoğan’a yönelik tutumu ne olursa olsun şu bir gerçek ki halkın büyük kısmı cumhurbaşkanını destekliyor” yorumunda bulundu.

Önceki kanlı darbelerin sonuçlarını iyi hatırlayan Türk halkının sokağa çıkarak demokratik özgürlükleri savunduklarını ve böylece daha fazla kanın akmasını önlediğini kaydeden Rus Senatör, “Orduyu ciddi temizlik bekliyor. Birçok kişi gözaltına alınacak, hiç şüphesiz yeni atamalar olacak. Ordu büyük sorunlar yaşayacak. Yakında Türk ‘hoşgörüsünün’ tezahürünü göreceğiz. Birçok kişi için bunun büyük hapis süreleriyle ve belki de idamlarla sonuçlanacak” yorumunda bulundu.

‘Atatürk çizgisinden uzaklaşmaya tepkiydi’

Rusya Federasyon Konseyi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Konstantin Kosaçev, Türkiye’deki darbe girişiminin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Atatürk’ün belirlediği çizgiden çıkmasına askeri elitlerin gösterdiği tepki olduğunu söyledi. Darbe girişiminin başarısız olduğunu belirten Kosaçev, “Gerçekte nelerin yaşandığını öğrenmek lazım. Ama bu ülkenin modern tarihini bilen herkes için bunun spontane bir duygu boşalımı ve tesadüf olmadığını çok iyi biliyor” dedi. Erdoğan’ın iktidarda bulunduğu tüm süre boyunca askeri elitlerle ilişkilerde krizin yaşandığını kaydeden Kosaçev, “Krizin nedeni generallerin, modern Türk devletçiliğinin babası Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘tek doğru öğretisinden’ uzaklaşılmasına gösterdiği tepki ve askerlerin Erdoğan öncesinde sahip olduğu gerçek iktidarın ellerinden alınması nedeniyle olan pragmatik kırılganlıktır” yorumunda bulundu. Bu sorunların tek bir gecede yok olmayacağını ve organizatörlere yönelik baskılarla çözüme kavuşturulmayacağını kaydeden Kosaçev, Erdoğan’ın darbe girişimi olacağını önceden anladığını belirterek, “Rusya ve İsrail ile ilişkilerde ve kısmen Suriye’ye yönelik duruşunu değiştirmesi dahil son zamanlardaki siyasi manevralarının büyük ölçüde generalleri sakinleştirmeye yönelik olduğu şimdi anlaşılmıştır” dedi. İktidar mücadelesinin anayasal olmayan yollarla yapılmasının kötü olduğunu dile getiren Rus Senatör, “Ukrayna örneği bu yolun sonunun çıkmaz olduğunu açık bir şekilde göstermiştir” diye konuştu.

Economist: Muhalifleri ezmek için daha kararlı olacak

Economist dergisi, Türkiye’deki darbe girişiminin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daha etkili bir konuma geleceğini ve başkanlık sistemi için daha kararlı olacağını yazdı. Cuma gece saatlerinde İstanbul’daki köprülerin kapatılmasıyla başlayan gelişmelerin, Türklerin yaşlı kuşağının bildiği ama unutulan bir olaya ‘darbe girişimi’ne işaret ettiğine dikkat çeken dergi, başta iyi organize olmuş gibi görünen darbecilerin ordu içinde bir azınlık olduğunun ortaya çıktığını kaydetti.

Başarılı bir darbe için öncelikli koşulun hızla kontrolü sağlamak olduğunu ama darbecilerin bunu başaramadıklarını vurgulayan Economist, bir yandan eski siyasetçiler ve muhalefet liderlerinin diğer yandan da emekli askerlerlerin darbeye karşı çıktıklarını hatırlattı.

”Batı da, başta ABD Başkanı Barack Obama ve Almanya Başbakanı Angela Merkel olmak üzere Türkiye’nin seçilmiş ama ‘defolu’ cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanında yer aldı” diyor dergi. Economist analizinde özetle şu görüşlere yer verdi:

”Türkiye’nin toplumsal ve siyasal ayrışması; hükümet karşıtı protestoların ve üç bakanın istifasına neden olan yolsuzluk skandalının ortaya çıktığı 2013’ten bu yana artıyor. Erdoğan ve yandaşları Gülencileri hem protestolardan hem de rüşvet skandalından sorumlu tutuyor.”

‘Ciddi sonuçları olacak’

“Suriye savaşı Türkiye’ye sıçrarken, son 12 ayda meydana gelen terör saldırıları dalgası kriz havasını da ağırlaştırdı. Bunların son halkasında İstanbul Atatürk Havalimanı’nı hedef alan saldırıda 45 kişi hayatını kaybetti. Kürt militanlarla savaş da yeniden alevlendi.”

“Başarısız olsa da olmasa da, bu darbe girişiminin Türk demokrasisi için çok ciddi sonuçları olacak. Eğer Erdoğan darbeyi atlatırsa daha güçlü bir konuma gelecek ve içerideki muhaliflerini ezmek için daha daha kararlı olacak. Kendine siyasi güç sağlayacak anayasa değişikliğiyle icracı başkanlık niyeti daha da güçlenecek”